Sporten is niet alleen goed voor het lichaam, maar ook voor de geest. Hardlopen kan bijvoorbeeld helpen tegen depressies, angst en stress. Maar hoe zit het met burn-out en sporten? De meningen zijn verdeeld. Hardlopen helpt tegen burn-outklachten, maar wie echt volledig is uitgeschakeld kan het beter rustig aan doen.
Burn-out en sporten: een woord vooraf
Ten eerste: Er is een belangrijk verschil tussen hardlopen tegen depressie en tegen oververmoeidheid of zelfs burn-out. Die laatste groep moet juist worden afgeremd en dient te leren doseren, terwijl die eerste groep juist geactiveerd moet worden. En ten tweede als het gaat om sporten en burn-out: hardlopen (of sporten in het algemeen) is geen panacee. Tegen een depressief of opgebrand persoon zeggen dat hij maar veel moet gaan hardlopen, kan heel kwetsend zijn. Het werkt kortom niet altijd en zeker niet bij iedereen.
“Hardlopen is geen allesomvattend medicijn”
Dat gezegd hebbende: onder meer de bekende psychiater Bram Bakker is een groot voorstander van hardlopen als methode om (lichte) depressies te bestrijden. De fervent loper richtte samen met fysiotherapeut Simon van Woerkom de Stichting Runningtherapy op. Runningtherapeut Marlous Wijffels vertelt in dagblad Trouw: “Hardlopen is geen allesomvattend medicijn, maar een deel van de oplossing. Veel patiënten zijn zo overprikkeld dat nadenken minder goed gaat. Door hun hoofd leeg te maken tijdens het rennen in de frisse buitenlucht hervinden ze rust en ruimte in hoofd en lichaam. Dan kunnen de gesprekken met een psychotherapeut ook beter aanslaan. Ze kunnen hun aandacht er beter bijhouden.”
Onderzoeker Juriena de Vries van de Radboud Universiteit schreef een interessant proefschrift als het gaat om sporten en burn-out. Ze verzamelde 200 studenten en werkenden met burn-outklachten. De ene helft moest zes weken lang drie keer per week een uur hardlopen, de andere helft werd aangeraden op de bank te blijven zitten. Het resultaat was overweldigend. De hardlopers hadden na zes weken minder burn-outklachten. Ze sliepen beter, maakten minder cognitieve fouten en hielden een intensieve computertest langer vol. De positieve effecten hielden zelfs tot 12 weken na het experiment aan.
Sporten met een burn-out: het kan, maar wees voorzichtig
Dit is niet het enige onderzoek naar de positieve effecten van hardlopen voor de geestelijke gezondheid. Er is door de jaren heen een stapel studies geproduceerd, die overwegend aantoont dat sporten in het algemeen een positief effect kan hebben op de geestelijke gezondheid. Een burn-out en sporten kunnen dus best samengaan.
Maar ook mensen die nergens last van hebben, ervaren een betere stemming door hardlopen. We hebben het dan natuurlijk over de bekende runner’s high. Tijdens het hardlopen maakt je lichaam endorfines aan. Deze gelukshormonen werken stressverlagend, angstremmend en blij makend. Daarvoor moet je dan wel minstens een half uur tot 45 minuten rustig hardlopen. Dan kun je tot wel 5 keer meer endorfine produceren dan wanneer je op de bank blijft hangen.
Burn-out en sporten: 6 tips, die je helpen
Ben je iemand met burn-outverschijnselen, dan is het belangrijk om met een aantal dingen rekening te houden als het gaat om burn-out en sporten.
Stel GEEN doelen
Wie tegen een burn-out aan zit, is vaak een perfectionist die van geen stoppen weet. Krijg je het advies om te gaan hardlopen om het hoofd leeg te maken dan ben je geneigd om je direct maar in te schrijven voor een marathon. Dat moet je dus vooral niet doen. Ten eerste, omdat je loopt om te ontspannen, niet om te presteren. En ten tweede is je lichaam uitgeput doordat je jarenlang te veel van jezelf hebt gevraagd. Het is dus fysiek geen goed idee om jezelf al te veel op de proef te stellen.
Stop als het echt niet wil
Hoe een groot fan ik ook ben van hardlopen, het is niet voor iedereen. Sommigen proberen het jarenlang en blijven er als een berg tegenop zien. Stop dan, het is de bedoeling dat je je beter gaat voelen en niet dat er weer een vervelend puntje op je to-do-list bij komt.
Stop niet te snel
Het is waar dat je hardlopen even moet volhouden om het te gaan waarderen. In het begin is je conditie niet zo goed en is het ook geestelijk zwaar. Na enkele weken zul je merken dat het lopen minder saai en minder taai wordt. Pas dan merk je de psychische voordelen echt. Gebeurt dat niet, probeer dan een andere vorm van lichaamsbeweging te vinden, waar je je wel goed bij voelt, wandelen bijvoorbeeld.
Zet muziek op
De meeste mensen lopen fijner met muziek op. Laat het ritme je tempo bepalen en geniet van de flow van het rennen. Maar niet alleen het lopen gaat beter, de muziek zelf is ook goed voor je stemming. Als het gaat om burn-out en sporten dan geldt: Muziek leidt af en vrolijkt op. Probeer dus zeker eens met een opgewekt deuntje op pad te gaan.
Loop in de natuur
Als je gaat hardlopen in de natuur sla je twee vliegen in één klap: het lopen verbetert je humeur én de natuur heeft een positief effect op je psyche. Woon je niet in de buurt van een natuurgebied zoek dan een park of water op om te lopen.
Burn-out en sporten: Heb vertrouwen
Hardlopen heeft bij mij een positieve impact op mijn psyche, maar daarvoor is het wel belangrijk dat ik er niet te veel tegen op ga zien, want dan weegt het vrolijke gevoel niet op tegen een hele dag dralen. Ik moet zoveel vertrouwen hebben in het positieve gevoel tijdens en na het lopen dat ik zonder al te veel moeite de deur uitga. Tip: blijf niet te lang nadenken over wel of niet gaan, maar stap gewoon naar buiten. Wil het echt niet, begin dan met wandelen en bouw het tempo op.
Veel plezier!